Aleteia logoAleteia logoAleteia
piątek 29/03/2024 |
Aleteia logo
Wiedziałeś o tym?
separateurCreated with Sketch.

Benedykt XV (1854–1922). Papież I wojny światowej i grypy hiszpanki

PAPIEŻ BENEDYKT XV

EAST NEWS

Elżbieta Wiater - 30.03.20

Gdyby jego imię i nazwisko sprzed wyboru na Stolicę Piotrową przetłumaczyć na język polski, nazywałby się Jakub Kościelniak (włos. Giacomo della Chiesa). Mimo tak religijnie brzmiącego nazwiska miał problemy ze zgodą rodzonego ojca na wybór kapłaństwa. Rodzic poddał się, kiedy syn nawet po zrobieniu doktoratu z prawa świeckiego nadal przede wszystkim chciał zostać księdzem.

Potrójny doktor

Mając rodzicielskie błogosławieństwo, rozpoczął studia na Gregorianie, które zakończył doktoratami z teologii i prawa kanonicznego. Tak przygotowany i przede wszystkim wyświęcony zajął się zgłębianiem zasad dyplomacji. Bardzo szybko doceniono jego zdolności i brał udział w wielu misjach dyplomatycznych Watykanu.

Niecałe dziewiętnaście lat po przyjęciu prezbiteratu został biskupem Bolonii, a ledwie wręczono mu kapelusz kardynalski, zmarł papież. Na konklawe wybrano właśnie jego, w przekonaniu, że w czasach wojny zdolności dyplomatyczne będą tym, co najbardziej przydatne. I tak po kilku miesiącach noszenia czerwieni nałożył białą sutannę.

Wielka Wojna

Benedykt XV starał się nie stawać po żadnej ze stron konfliktu z czasu I wojny światowej, za wszelką cenę próbując doprowadzić do pojednania walczących. Jednak jego głos był zbyt słaby lub raczej walczący zbyt zaślepieni.

Wiele energii włożył więc w działania charytatywne: prowadzono w Watykanie biuro informacji dla rodzin żołnierzy i jeńców, organizowano też pomoc sanitarną, wysyłano żywność, ubrania i leki. Pod koniec wojny papież głośno mówił o prawach narodów bałkańskich, Ormian, a także domagał się niepodległości dla Polski.

Nuncjusze, misje i dzieci

Ze względu na to, że w imię dążenia do pokoju „bez zwycięzców i zwyciężonych” nie wsparł żadnej ze stron konfliktu, a przede wszystkim przez naciski rządu Włoch, nie zaproszono Stolicy Apostolskiej do negocjacji pokojowych. Głos Benedykta XV wybrzmiał za to w jego encyklice „Pacem Dei munus”, w której poparł działania pokojowe i powstanie Ligi Narodów.

Jego wsparcie dla odradzających się krajów Europy Środkowo-Wschodniej wyraziło się m.in. w tym, że wysłał do nich swoich nuncjuszy. Dla Rzeczpospolitej, która tuż po ogłoszeniu niepodległości musiała walczyć z bolszewikami, obecność w stolicy kard. Achille Rattiego (przyszłego Piusa XI) była dodatkowym źródłem sił do walki. Dawała nadzieję, że także inne kraje uznają wolne państwo polskie.

Ponadto papież odnowił relacje dyplomatyczne z Francją, a także z Wielką Brytanią, z którą zerwano je jeszcze w XVII w.

Odnowił misje katolickie, tak naprawdę tworząc fundamenty pod ich intensywny rozwój dzięki nowym uczelniom dla przyszłych misjonarzy. Z dużym naciskiem promował lekturę Pisma Świętego, m.in. pisząc w encyklice „Spiritus Paraclitus”, jak należy rozumieć natchnienie biblijne.

Jednym z jego najbardziej poruszających dokumentów jest „Paterna Diu manus”, w którym zajął się tematem dzieci. Z dużym naciskiem wskazał na to, że wojna i epidemie zostawiły po sobie setki tysięcy sierot, które rozpaczliwie potrzebują pomocy. Nakazał biskupom lokalnym i zgromadzeniom zakonnym, oczywiście przy wsparciu świeckich, okazanie im szczególnej troski, a przede wszystkim zapewnienie podstawowych środków do życia i możliwość edukacji.

Epidemia

W 1918 r. wybuchła pierwsza fala grypy hiszpanki. W kolejnych latach przyjdą jeszcze dwie, z których ta z 1919 r. okaże się najbardziej mordercza. Specyfiką jej było to, że umierali głównie ludzie młodzi i silni – wielu żołnierzy zginęło nie z powodu walk, ale właśnie w wyniku tej choroby.

Papież oczywiście wspierał wszelkie działania zgromadzeń zakonnych i organizacji katolickich, które podejmowały się pomocy chorym. Jak wspomniałam wyżej, z dużym naciskiem mówił o konieczności pomocy sierotom i towarzyszenia tym, którzy ocaleli.

Sam też zachorował na grypę, choć zapewne nie był to ten sam szczep wirusa. Jednak i w jego wypadku przyszły powikłania – zmarł w wyniku zapalenia płuc 22 stycznia 1922 r., a więc w roku, kiedy zamykano ostatnie traktaty pokojowe. Tym samym pozostał papieżem Wielkiej Wojny. Przeprowadził Kościół przez bardzo trudny czas, przygotowując go na wielkie zmiany mentalności, jakie miały nastąpić po tym konflikcie, i budząc zapał do misji. Umożliwił także szybkie powstanie administracji kościelnej w nowo powstałych krajach, także Rzeczpospolitej, tym samym wskazując na uznanie ich praw do samostanowienia.


GRZEGORZ IX

Czytaj także:
Grzegorz IX. Papież zakonów żebraczych i twórca inkwizycji


ŚWIĘTY GRZEGORZ II

Czytaj także:
Grzegorz II. Papież od murów, obrazów i misji wśród Germanów

Wesprzyj Aleteię!

Jeśli czytasz ten artykuł, to właśnie dlatego, że tysiące takich jak Ty wsparło nas swoją modlitwą i ofiarą. Hojność naszych czytelników umożliwia stałe prowadzenie tego ewangelizacyjnego dzieła. Poniżej znajdziesz kilka ważnych danych:

  • 20 milionów czytelników korzysta z portalu Aleteia każdego miesiąca na całym świecie.
  • Aleteia ukazuje się w siedmiu językach: angielskim, francuskim, włoskim, hiszpańskim, portugalskim, polskim i słoweńskim.
  • Każdego miesiąca nasi czytelnicy odwiedzają ponad 50 milionów stron Aletei.
  • Prawie 4 miliony użytkowników śledzą nasze serwisy w social mediach.
  • W każdym miesiącu publikujemy średnio 2 450 artykułów oraz około 40 wideo.
  • Cała ta praca jest wykonywana przez 60 osób pracujących w pełnym wymiarze czasu na kilku kontynentach, a około 400 osób to nasi współpracownicy (autorzy, dziennikarze, tłumacze, fotografowie).

Jak zapewne się domyślacie, za tymi cyframi stoi ogromny wysiłek wielu ludzi. Potrzebujemy Twojego wsparcia, byśmy mogli kontynuować tę służbę w dziele ewangelizacji wobec każdego, niezależnie od tego, gdzie mieszka, kim jest i w jaki sposób jest w stanie nas wspomóc.

Wesprzyj nas nawet drobną kwotą kilku złotych - zajmie to tylko chwilę. Dziękujemy!

Top 10
Zobacz więcej
Newsletter
Aleteia codziennie w Twojej skrzynce e-mail