Nie mów nic proszę Cię, no bo co można rzec, w takiej chwili?
Nie mów, że wrócisz tu, że odchodzisz na dni tylko kilka
Wyjdź ot jak gdyby nic, jakbyś szła kupić chleb do sklepiku
Anno, nie mów nic, proszę Cię, nie mów, “Kiedyś wrócę tu”
– to bodaj najpiękniejszy muzyczny hymn dla Anny, wyśpiewany przez Stana Borysa.
Anny – muzy poetów i malarzy
Krzysztof Kamil Baczyński pisał do Anny w trudnych okolicznościach wojny:
To jesień Anno, Anno niebo
pęka. Napina Orion łuk.
To jęczy w nieba wbity pałąk,
złamany wiatru maszt,
to, Anno, serca trzask jak gałąź
pod gwiazdą, którą znasz.
Imię Anna pochodzi z jęz. hebrajskiego (חַנָּה hannāh – „łaska”) i pojawiło się w Polsce w pierwszej połowie XIII wieku, a niecałe sto lat później wprowadzono także odmianę – Hanna.
Jak wynika ze statystyk Głównego Urzędu Statystycznego, to najpopularniejsze imię nad Wisłą nosi około 5 procent kobiet.
Imieniem Anna nazywano również miejscowości. W Świętej Annie na Śląsku swój dom posiada około 200 osób. Włosi wybiorą się raczej do Sant’Anna d’Alfaedo w prowincji Werona, a mieszkańcy centralnej Polski pojadą do podwarszawskiego Anina, które wzięło swoją nazwę od imienia Anna. Można jeszcze wybrać się do miejscowości Annów – na Mazowszu, Lubelszczyźnie albo w okolicach Łodzi.
Anny, święte i błogosławione
Anny najczęściej obchodzą swoje imieniny 26 lipca. W ten dzień przypada wspomnienie św. Anny, żony św. Joachima i matki Maryi. Urodziła się w Judei i w wieku 24 lat poślubiła swojego męża. Małżonkowie przez ponad dwadzieścia lat byli bezdzietni, co według żydowskich zwyczajów uchodziło za karę od Boga. Dopiero w wieku 45 lat Anna powiła córkę, której nadała imię Maryja.
26 lipca to niejedyny czas poświęcony kobietom o tym imieniu. 10 stycznia przypada wspomnienie peruwiańskiej mniszki, bł. Anny od Aniołów Monteagudo (1602-1686); 27 lutego – wspomnienie angielskiej męczennicy, św. Anny Line (zm. 1601); 7 czerwca – wspomnienie Anny od św. Bartłomieja (1549-1626), hiszpańskiej karmelitanki z przełomu XVI i XVII w.; 9 czerwca – XIX-wiecznej włoskiej mistyczki bł. Anny Marii Taigi (1769-1837). 23 czerwca przypadają imieniny Anny, księżnej śląskiej, która była królewną czeską z rodu Przemyślidów i późniejszą żoną Henryka Pobożnego.
15 lipca czcimy bł. Annę Marię Javouhey (1779-1851), francuską zakonnicę, założycielkę Zgromadzenia Sióstr św. Józefa z Cluny.
1 września wspominamy św. Annę, prorokinię. Wiadomo, że żyła ok. 84 lata, ale dokładne daty nie są znane. Na obrazach średniowiecznych malarzy możemy zobaczyć ją obok Symeona podczas ofiarowania Jezusa w świątyni.
W gronie świętych nie może zabraknąć Anny Katarzyny Emmerich (1774-1824) – niemieckiej mistyczki i stygmatyczki ze zgromadzenia augustianek, córki ubogich rolników z Westfalii. W 2004 r. została beatyfikowana przez papieża Jana Pawła II, a na podstawie jej wizji Mel Gibson nakręcił film Pasja.
Hanna Chrzanowska to z kolei pielęgniarka i współczesna polska błogosławiona (1902-1973); w 2018 r. beatyfikowana przez papieża Franciszka. Poświęciła się pracy na rzecz ubogich, więźniów oraz szkoleniu pielęgniarek w Krakowie. To jej zawdzięczamy rozwój tzw. pielęgniarstwa parafialnego – domowej opieki nad chorymi z rejonu parafii. W czasie Wielkiego Postu w 1960 r. z Karolem Wojtyłą odwiedzili domy 35 chorych.
Anny na szczytach władzy
Liczba księżniczek i królowych o imieniu Anna jest bardzo długa, bo często z pokolenia na pokolenie nadawano je dziewczynkom ze szlacheckich i królewskich rodów. W wiekach średnich towarzyszył im przydomek zaczerpnięty od nazwy ziem, którymi władały.
I tak w księgach historyków zapisały się m.in.: Anna Raciborska (ok. 1296-ok. 1340) – księżniczka raciborska, Anna Cieszyńska (ok. 1324-1367) – księżniczka cieszyńska, Anna Głogowska (zm. 1405) – księżniczka głogowska.
Anna Jagiellonka (1476-1503) była księżną pomorską i żoną Bogusława X, a świat poznał także drugą Annę Jagiellonkę (1515-1520) – polską królewnę, córkę Zygmunta Starego. Trzecią była Anna Jagiellonka (1503-1547) – córka Władysława II Jagiellończyka księżniczka, a później królowa czeska i węgierska, a czwartą – Anna Jagiellonka (1523–1596) – królowa Polski i żona Stefana Batorego.
Anna Radziwiłłówna (1476-1522) była księżną mazowiecką, zaś Anna Boleyn (1507–1536) – królową Anglii, drugą żoną Henryka VIII. Nie cieszyła się dobrą sławą na dworze, jako rozrzutna i łatwo wpadająca w złość.
Anna Habsburżanka (1573-1598) – królowa Polski i Szwecji, żona Zygmunta III Wazy słynęła z żarliwości religijnej, zaś Anna Katarzyna Hohenzollern (1575-1612) – to królowa Danii i Norwegii.
Anna Radziwiłłowa (1567-1617) – marszałkowa wielka litewska ufundowała kościół parafialny w Olwicie, do którego przekazała obraz Matki Boskiej Loretańskiej przywieziony z Rzymu.
Anna Austriaczka (1601-1666) – była królowa Francji, żona Ludwika XIII. Anna Stuart (1665-1714) – królowa Wielkiej Brytanii i Irlandii – stała się niedawno bohaterką filmową. Los mocno doświadczył tę pierwszą monarchinię Wielkiej Brytanii. 18 razy była w ciąży, z czego 12 razy poroniła. Żadne z jej dzieci nie dożyło pełnoletniości – umierały w niemowlęctwie, a najstarszy syn – mając zaledwie 11 lat.
Współczesne Anny…
… spełniają się w różnych dziedzinach życia.
Anna Chodakowska, Anna Dymna, Anna Dereszowska czy Anna Milewska to popularne aktorki. Annę Nehrebecką widzowie zapamiętali przede wszystkim jako pewną siebie Ankę z „Ziemi obiecanej” i uroczą, rodzinną Marynię z „Rodziny Połanieckich”. Anna Przybylska (1978-2014), aktorka i mama trójki dzieci, w ostatnich latach życia bardzo zbliżyła się do Boga. Anna Seniuk – to nestorka polskiego aktorstwa i filmowa żona „Czterdziestolatka”.
Ania Dąbrowska i Anna German, Anna Jantar i Anna Maria Jopek realizowały się na niwie muzycznej.
Anna Kurnikowa (ur. 1981) to utalentowana rosyjska tenisistka, triumfatorka Wimbledonu, która po zakończeniu zawodowej kariery chętnie udziela się charytatywnie. Anna Achmatowa (1889-1966) była wybitną rosyjską poetką XX wieku, której talent porównywano do Mozarta w muzyce. Anna Walentynowicz (1929-2010) – była działaczką związkową, która zginęła w katastrofie smoleńskiej.
Imię Hanna znajduje się na 6. miejscu wśród najpopularniejszych imion damskich w ostatnim pięcioleciu. Noszą je wybitne Polki: Hanna Krall (ur. 1935) pisarka i dziennikarka żydowskiego pochodzenia. Przeżyła wojnę ukrywana przez Polaków. To ona zasugerowała Krzysztofowi Kieślowskiemu współpracę ze scenarzystą Krzysztofem Piesiewiczem, w efekcie czego powstał m.in. Dekalog.
Hanna Gucwińska (ur. 1932) – przez wiele lat zapraszała telewidzów do wrocławskiego zoo w programie Z kamerą wśród zwierzą”, a Hanka Ordonówna (1902-1950), właściwie nazywała się Maria Anna Tyszkiewicz, a pseudonim artystyczny świadczy o popularności imienia Hanna w okresie międzywojennym. Hanna Suchocka (ur. 1946) – to z kolei prawniczka, polityk, była premier i minister.
Fikcyjne Anny
Anny wykreowane w umysłach pisarzy i reżyserów dopełniają popularności tego imienia.
Annę Kareninę stworzył Lew Tołstoj w powieści pod tym samym tytułem. Anusia Borzobohata-Krasieńska zawdzięcza życiorys Henrykowi Sienkiewiczowi w Potopie. Ania Shirley została spopularyzowana w cyklu powieści młodzieżowych Ania z Zielonego Wzgórza, zaś Anna Andersson stała się bohaterką Dzieci z Bullerbyn Astrid Lindgren.
Przykłady i życiorysy można by mnożyć. Najważniejsza jest jednak pamięć i życzenia dla Anny, nie tylko z okazji lipcowego święta…
które składa czerwcowa solenizantka, Jolanta Tokarczyk.
