„Marsz, marsz, czemprędzej, już larum biją.
Zchodźcie się zewsząd na Kalwaryją.
Z dołu do góry nam iść potrzeba, tam nam pokażą drogę do nieba”
Jak widać, autor tych słów – ks. Szczepan Keller, wybitny lokalny XIX-wieczny działacz, któremu zawdzięczamy wspaniały śpiewnik – nie ma wątpliwości, że tu można znaleźć drogę do nieba.
Kalwaria Wejherowska. Droga do nieba
Historia wejherowskiej Kalwarii sięga połowy XVII wieku. Została ufundowana przez Jakuba Wejhera, któremu istnienie zawdzięcza też samo miasto Wejherowo. Miejsce jest jednym z najstarszych sanktuariów Męki Pańskiej w Polsce. Bardzo wcześnie pojawił się tu ruch pielgrzymkowy, który pomnożył się zwłaszcza po udzieleniu przez papieża Aleksandra VII odpustu czasowego. Innocenty XI zamienił go na odpust zupełny.
Kalwarią opiekują się od samego początku ojcowie franciszkanie.
Kalwaria wejherowska nie bez przyczyny uważana jest za kaszubską Jerozolimę. Rozmieszczona jest na 3 wzgórzach, nawiązujących do nazw biblijnych: Oliwna, Syjon i Golgota. Na tej ostatniej, przy kaplicy-kościółku Podwyższenia Krzyża, odbywają się najważniejsze uroczystości odpustowe
– opowiada Mateùsz Titës Meyer, kaszubski działacz i organista.
Kaszubska Jerozolima i Kaplica Judasza
Nie tylko wzgórza geograficznie nawiązują tu do Jerozolimy, ale i rzeka Cedron.
Wyznaczona trasa kaszubskiej kalwarii ma ok. 5 km. Po drodze szlak wyznacza 26 kaplic wzniesionych w różnych stylach i poświęconych różnym biblijnym miejscom, wydarzeniom związanym z drogą krzyżową i postaciom.
Jest Kaplica Wieczernika, Ogrójca, Brama Jerozolimska i Brama Oliwska, jest nawet Kaplica Judasza. Znajdziemy tu barok, rokoko, neogotyk. Jedna z kaplic obudowana jest charakterystyczną na Pomorzu konstrukcją szachulcową.
Zobacz galerię zdjęć z Kalwarii Wejherowskiej:
![[GALERIA] Kalwaria Wejherowska. Poznaj Kaszubską Jerozolimę! [zdjęcia]](https://pl-preprod.aleteia.org/wp-content/uploads/sites/9/2022/03/Kalwaria_Wejherowska.jpg?w=720)
Tańczące feretrony
„Od niemal 400 lat pielgrzymują na nie Kaszubi ze wszystkich stron. Od Borów Tucholskich po Bałtyk, od Gdańska po Słupsk. Najbardziej znane są chyba pielgrzymki z Kościerzyny i z Oliwy (dziś dzielnica Gdańska), ze względu na piękne feretrony, niesione przez całą drogę. Wiąże się z tym znana na Kaszubachtradycja pokłonów feretronów. Gdy grupa pielgrzymkowa zatrzymuje się po drodze na terenie jakiejś parafii, wszyscy wchodzą do miejscowych kościołów, gdzie przedstawiciele gospodarzy i pielgrzymów witają się wykonując ustalony przed wiekami układ oparty na znaku krzyża do marszowej muzyki wykonywanej przez towarzyszącą pielgrzymom orkiestrę” – mówi Mateùsz Titës Meyer.
Tzw. pokłony feretronów to niejedyne kaszubskie zwyczaje, które można tu zaobserwować. Podczas większych świąt sama liturgia celebrowana jest po kaszubsku, a kaszubskie pieśni i mszalne części stałe wykonuje grupa Zjednoczonych Chórów Kaszubskich.
Kalwaryjskie pieśni również stanowią pewien fenomen. Franciszkanie od kilku wieków wydają kalwaryjskie śpiewniczki. Nie było w nich nut, jednak pielgrzymi zachowali w pamięci z pokolenia na pokolenie melodie większości utworów.
Pokłony przed Matką Boską Wejherowską
„Tradycją stało się, że po zakończonej mszy odpustowej na Kalwarii wszystkie grupy feretronistów prowadzone przez orkiestry okrążają wspomniany kościółek i wykonują pokłony także na pożegnanie przed obrazem Matki Boskiej Wejherowskiej. Ta ważna dla Kaszubów tradycja religijna często bywa niezrozumiała i wyszydzana w innych częściach kraju. Szkoda. Dla nas jest to element naszej kultury i tożsamości, także religijnej. Z całą pewnością daleki od profanacji” – dodaje kaszubski działacz.
W każdy piątek Wielkiego Postu po mszy o godz. 15 w kościele św. Anny, na Kalwarii odbywają się drogi krzyżowe, podczas których wykonywane są dawne wielkopostne pieśni, dobrane tematycznie do poszczególnych stacji.
Bardzo dużą popularnością cieszy się wystawiane w Wielkim Tygodniu Misterium Męki Pańskiej. Realizowane jest przez pątników z wejherowskiej nieformalnej grupy teatralnej – Misternicy Kaszubscy.
