Aleteia logoAleteia logoAleteia
wtorek 23/04/2024 |
Aleteia logo
Sztuka i podróże
separateurCreated with Sketch.

Gobelin Stworzenia – unikatowy skarb średniowiecznej Hiszpanii [zdjęcia]

Zwiedzająca ogląda Gobelin Stworzenia w Muzeum Katedralnym w Gironie w Hiszpanii

MATTES René / Hemis via AFP

Daniel Esparza - 18.02.23

Do naszych czasów zachowała się jedynie górna część gobelinu, na której przedstawiony został akt stworzenia świata przez Boga.

Gobelin Stworzenia (hiszp. Tapiz de la Creación) to romańska tkanina z misternym haftem z XI wieku, na której uwieczniono serię scen teologicznych, nawiązujących do biblijnego opisu stworzenia. Przechowywana jest w Muzeum Katedralnym w Gironie w Katalonii (stąd również jej druga nazwa – Gobelin z Girony).

Pierwotnie gobelin pełnił funkcję baldachimu w ołtarzu Świętego Krzyża katedry Najświętszej Marii Panny w Gironie (choć niektórzy uważają, że mógł służyć jako zasłona, a nawet dywanik).

Tak naprawdę to nie gobelin

Gobelin Stworzenia o wymiarach 3,65 m na 4,70 m właściwie nie jest gobelinem. W rzeczywistości mamy do czynienia z dużym obrazem z filcowych igieł umieszczonych na tkaninie (terakotowa wełna w różnych kolorach z nićmi wełny i białego lnu).

Co ciekawe, na mocno zniszczone obramowanie gobelinu składają się mniejsze obrazki. Większość naukowców uważa, że dodano je w późniejszym okresie. Potwierdzają to styl i tematy bizantyjskie (a nie romańskie) tychże elementów.

Wyhaftowana historia stworzenia

Zachowała się jedynie górna część Gobelinu Stworzenia. Jest ona podzielona na trzy mniejsze partie, a raczej cykle:

  • genesis, której dowodzi Chrystus Pantokrator;

      • elementy kosmiczne (w tym miesiące i dni);
      • historia Krzyża Świętego (a raczej św. Heleny z Konstantynopola, najwyraźniejszej postaci cyklu, ponieważ jej właśnie przypisuje się odnalezienie Krzyża Prawdziwego i przywiezienie go do Europy).

      Zobacz Gobelin Stworzenia z bliska – kliknij w galerię:

        Chrystus Pantokrator, przedstawiony jako młodzieniec (wyraźnie aleksandryjski, nie bizantyjski), zajmuje miejsce pośrodku gobelinu. Otacza go okrąg, którego sektory przedstawiają siedem dni stworzenia i portretują Adama i Ewę. W sektorze górnym ukazany jest Duch Święty w postaci białej gołębicy (“a Duch Boży unosił się nad wodami”, Rdz 1,2).

        W górnym środkowym kwadracie Gobelinu Stworzenia odnajdujemy starca reprezentującego „czas świecki” (annus, dosłownie „rok”). Dzierży on w lewej ręce koło czasu. Pozostałe kwadraty to uosobienia rajskich rzek, czterech pór roku, Samsona oraz innej biblijnej postaci, którą uważa się za Adama. W dwóch dolnych rogach Gobelinu Stworzenia widnieją personifikacje Słońca (symbolu niedzieli) i Księżyca (symbolu poniedziałku).

        Na dole zachowanej tkaniny dostrzegamy niekompletne sceny odnalezienia Krzyża Świętego. Przedstawiają one pobyt świętej Heleny w Jerozolimie i podróż krzyża do Europy.

        Tags:
        Hiszpaniasztukasztuka sakralna
        Top 10
        Zobacz więcej
        Newsletter
        Aleteia codziennie w Twojej skrzynce e-mail