W 2022 r. wzrosła liczba osób wierzących na Ukrainie. O ile w 2021 r. za takich uznawało się 67,8 proc. Ukraińców, to w 2022 r. jest to już 74,1 proc. Dla porównania, najwyższy poziom religijności nasi sąsiedzi deklarowali w 2014 roku (76 proc.), a najniższy – w 2019 roku.
Dane takie zostały zaprezentowane 15 lutego podczas dyskusji panelowej pt. Wojna i Kościół. Sytuacja kościelna i religijna na Ukrainie w 2022 r., zorganizowanej przez Centrum im. Razumkowa we współpracy z Fundacją Konrada Adenauera w Ukrainie. Stanowią one wyniki ogólnokrajowego badania przeprowadzonego przez dział socjologiczny Centrum im. Razumkowa w listopadzie 2022 roku.
Młodzi nawracają się najliczniej
Jeśli idzie o dane szczegółowe, w ciągu ostatniego roku z 13 do 12,2 proc. zmniejszyła się na Ukrainie liczba osób wahających się między wiarą a niewiarą, liczba niewierzących spadła z 5,7 do 4,8 proc., zdeklarowanych ateistów z 3,4 do 2,1 proc., a obojętnych religijnie z 6,1 do 4,5 proc.
Odsetek osób wierzących wzrósł w centrum (z 63,5 do 75,9 proc.) i na wschodzie (z 59,2 do 63,2 proc.) kraju. Praktycznie nie zmienił się natomiast na południu (61,4-61,2 proc.), a zmniejszył na zachodzie – z 87,1 do 84,3 proc.
W aspekcie wiekowym zmiany najbardziej widoczne są w pokoleniu 18-24-latków. Odsetek wierzących wśród nich wzrósł w ciągu roku z 48,2 proc. do 60,6 proc. Wśród 25-29-latków nastąpiła zaś zmiana z 56,1 proc. do 65,1 proc. Inne grupy wiekowe również wykazały wzrost: 30-39 lat – z 67,1 do 72,6 proc.; 40-49 lat – z 67,8 do 75,4 proc.; 50-59 lat – z 73,4 do 76,3 proc.; 60 lat i więcej – z 75,2 do 79,1 proc.
Wśród osób, które identyfikowały się z konkretnym Kościołem, jako wierzące zadeklarowało się 88 proc. wiernych należących nominalnie do Kościoła Prawosławnego Ukrainy, 92,4 proc. wiernych Ukraińskiego Kościoła Prawosławnego Patriarchatu Moskiewskiego, 73,4 proc. po prostu “prawosławnych”, 95,6 proc. grekokatolików, 91,9 proc. protestantów oraz 54,3 proc. chrześcijan innych denominacji.
Wiara monitorowana
Badanie przeprowadzono na próbie reprezentującej dorosłą ludność terytoriów Ukrainy znajdujących się pod kontrolą rządu ukraińskiego. W badaniu nie wzięli udziału mieszkańcy terenów czasowo okupowanych i obszarów, na których prowadzone są działania wojskowe.
Centrum im. Razumkowa stale monitoruje sytuację kościelno-religijną na Ukrainie. W szczególności zaś instytucja ta śledzi trendy w rozwoju religijności społeczeństwa, poziom zaufania społecznego do Kościoła jako instytucji społecznej, a także opinie na temat roli religii i Kościoła w życiu publicznym, stosunków państwowo-wyznaniowych i międzykościelnych.
