O szeroką analizę tematu pokusił się kilka dni temu serwis Catholic News Agency. Zgodnie z nią wyodrębnić możemy co najmniej 5 punktów granicznych, określających umownie koniec okresu bożonarodzeniowego.
1. Boże Narodzenie jako święto jednodniowe
W sensie ścisłym uroczystość Narodzenia Pańskiego przypada na 25 grudnia (w licznych Kościołach wschodnich na 7 bądź – rzadziej – 6 stycznia). Znajduje to swoje odzwierciedlenie w przypadającej na ten dzień liturgii i zmianie szat liturgicznych kapłana.
2. Boże Narodzenie jako oktawa
Czas Bożego Narodzenia traktowany jako oktawa zamyka się w 8 dniach pomiędzy 25 grudnia a 1 stycznia, czyli uroczystością Świętej Bożej Rodzicielki Maryi.
3. Boże Narodzenie jako okres dwunastodniowy
Przy tym założeniu graniczną datą końcową jest 6 stycznia, czyli uroczystość Objawienia Pańskiego (znana potocznie jako święto Trzech Króli). W niektórych regionach Polski przez lata był to zresztą dzień, w którym należało się pozbyć choinki oraz świątecznych ozdób. W krajach anglojęzycznych popularna jest z kolei kolęda pt. “Dwanaście dni Bożego Narodzenia”.
W tym miejscu wspomnieć trzeba, że 6 stycznia wspominaliśmy nie tylko objawienie Boskiej natury Jezusa mędrcom, ale też Jego chrzest w Jordanie (w tradycji Kościołów wschodnich) oraz pierwszy z cudów – rozmnożenie wina w Kanie Galilejskiej. Wszystkie te wydarzenia łączy symbolika przejścia – objawienia chwały Jezusa jako Syna Bożego.
4. Boże Narodzenie kończące się 13 stycznia
Podejście to stanowi pozostałość okresu, gdy w dacie tej, wieńczącej oktawę Epifanii, obchodziliśmy wspomnienie chrztu Jezusa. Obecnie 13 stycznia traci swoją symboliczną wymowę, gdyż posoborowa reforma kalendarza liturgicznego przesunęła celebrację Chrztu Pańskiego (już w randze święta) na pierwszą niedzielę po Objawieniu Pańskim (czyli w tym roku na dziś). Dodać warto, że święto Chrztu Pańskiego jako punkt graniczny okresu Narodzenia Pańskiego określa również instrukcja Konferencji Episkopatu Polski.
5. Boże Narodzenie jako okres do Ofiarowania Pańskiego
2 lutego, święto Ofiarowania Pańskiego, to ostatni dzień, gdy na nabożeństwach śpiewamy inaugurowany w Adwencie hymn “Alma Redemptoris Mater”. Z drugiej strony jeszcze przed tą datą przypada w kalendarzu liturgicznym niedziela siedemdziesiątnicy (septuagesima), przygotowująca już wiernych na okres Wielkiego Postu.
