Szybkie dopuszczenie do obrotu szczepionek przeciwko COVID-19 zrodziło u wielu osób wątpliwości co do tego, czy nie mamy do czynienia z przeprowadzanym na nas eksperymentem medycznym. Czy te obawy są słuszne? Co oznacza, że szczepionka została „dopuszczona do obrotu warunkowo”? Przypomnijmy również, co ze szczepionkami, które budzą wątpliwości etyczne.

Szczepionka – eksperyment medyczny?

Niedawno Rzecznik Praw Pacjenta opublikował wyjaśnienie, w którym podkreśla, że łączenie czy utożsamianie warunkowego dopuszczenia do obrotu produktu leczniczego (co miało miejsce w przypadku szczepionek przeciwko COVID-19) z eksperymentem medycznym jest zupełnie bezpodstawne i może wynikać z błędnego rozumienia tych terminów.

Eksperyment medyczny dotyczy wprowadzenia nowych albo tylko częściowo wypróbowanych metod diagnostycznych, leczniczych lub profilaktycznych w celu osiągnięcia bezpośredniej korzyści dla zdrowia osoby chorej (tzw. eksperyment leczniczy), ma na celu przede wszystkim rozszerzenie wiedzy medycznej (tzw. eksperyment badawczy), a także często zakłada przeprowadzenie badań materiału biologicznego pobranego od osoby dla celów naukowych. Ponadto, aby uznać jakieś działanie za eksperyment medyczny, musi ono spełnić szereg warunków, które określa w artykułach 21-29a ustawa z dn. 5 grudnia 1996 o zawodach lekarza i lekarza dentysty. To m.in. prowadzenie szczegółowej dokumentacji, wyrażenie zgody przez uczestników eksperymentu czy uzyskanie pozytywnej opinii komisji bioetycznej. Dopuszczone więc do sprzedaży obecne szczepionki przeciw COVID-19 nie mogą zostać uznane za eksperyment medyczny.

Justyna Gajos

Justyna Gajos

Czy szczepionki przeciwko COVID-19 to eksperyment medyczny?